Miałeś wypadek, stłuczkę? Przeczytaj koniecznie! Część II

 W myśl obowiązujących przepisów ubezpieczyciel OC sprawcy wypadku ma obowiązek naprawienia szkody, w tym również pokrycia kosztu wynajmu auta zastępczego. W praktyce firmy ubezpieczeniowe bardzo często odmawiają tego poszkodowanym. Dlaczego? Ponieważ większość ludzi nie zna swoich praw i po odmowie firmy ubezpieczeniowej rezygnuje z auta zastępczego. Co każdy poszkodowany powinien wiedzieć?

 Na pytania odpowie nam ekspert z firmy :

1.       Czy przysługuje mi prawo do wynajęcia auta zastępczego?

Zasada jest prosta. Jeśli auto zostało uszkodzone w wypadku z winy innego kierowcy, a uszkodzony pojazd jest niezbędny do korzystania na co dzień, poszkodowany ma prawo wynająć samochód zastępczy, którego koszt obciąży ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku.

Prawo skorzystania z auta zastępczego nie jest uzależnione ani od faktu prowadzenia działalności gospodarczej ani od możliwości korzystania z komunikacji miejskiej – jedynym kryterium jest niezbędność samochodu. Podkreślić należy, że w XXI w. samochód nie jest dobrem luksusowym a przedmiotem codziennego użytku i uszkodzenie pojazdu powodujące brak możliwości korzystania z niego wystarczająco uzasadnia potrzebę najmu auta zastępczego.

2.       Jakie auto mogę wynająć?

Auto zastępcze powinno odpowiadać wielkością uszkodzonemu pojazdowi, powinno być tej samej klasy przy czym pojęcie klasy odnosi się wyłącznie do wielkości pojazdu, nie do standardu. Przykładowo za uszkodzonego Fiata Pandę poszkodowany może nająć pojazd z tego samego segmentu, jak Citroen C1 czy Toyota Aygo.

3.       Jak długo mogę korzystać z auta zastępczego?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, orzecznictwem Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych ubezpieczyciel powinien zwrócić poszkodowanemu koszt najmu auta zastępczego w całym okresie, w którym z powodu kolizji poszkodowany nie mógł korzystać ze swojego samochodu. W przypadku szkody częściowej jest to zwykle okres naprawy uszkodzonego pojazdu, natomiast w przypadku tzw. szkody całkowitej okres co najmniej do dnia wypłaty odszkodowania za uszkodzony pojazd.

4.       Czy ubezpieczyciel ma obowiązek zapewnić mi samochód zastępczy?

Nie. Obowiązkiem ubezpieczyciela jest wyrównanie powstałej szkody. Tym samym ubezpieczyciel ma obowiązek zwrócić koszt poniesiony na najem auta zastępczego przez poszkodowanego, ale nie musi go poszkodowanemu zapewnić. Poszkodowany może wynająć auto zastępcze we własnym zakresie i wystąpić do ubezpieczyciela o zwrot poniesionego kosztu.

5.       Czy muszę informować ubezpieczyciela, że wynająłem auto zastępcze?

Jeśli wynajmujemy samochód zastępczy we własnym zakresie powinniśmy zawiadomić o tym fakcie ubezpieczyciela. W naszej firmie wszelkie formalności związane z najmem auta zastępczego dopełniamy za poszkodowanego. Jednak część wypożyczalni ogranicza się jedynie do wynajęcia auta i wówczas obowiązek poinformowania ubezpieczyciela o najmie auta zastępczego winien zostać dopełniony przez poszkodowanego.

6.       Czy muszę skorzystać z auta zastępczego wskazanego przez ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku?

Nie. Zgodnie z art. 363 Kodeksu cywilnego poszkodowanemu przysługuje prawo wyboru sposobu naprawienia szkody. Tak jak w przypadku naprawy auta poszkodowany ma prawo wyboru przedsiębiorcy, któremu chce zlecić naprawę pojazdu, tak samo w przypadku wypożyczalni może wybrać wypożyczalnię, z której usług chce skorzystać, a ubezpieczyciel nie ma prawa takiej decyzji kwestionować.

7.       Ubezpieczyciel sprawcy dał mi auto zastępcze, następnie nakazał zwrócić je po zaledwie 7 dniach, a moje auto jest nadal nienaprawione/odszkodowanie niewypłacone. Co zrobić w takiej sytuacji?

Niestety jest to częsta praktyka stosowana przez Towarzystwa Ubezpieczeniowe, które najpierw nakazują poszkodowanemu skorzystanie z usług wskazanej przez siebie wypożyczalni (do czego nie mają prawa), a następnie informują poszkodowanego, że ma zwrócić auto zastępcze mimo, że szkoda nie została jeszcze naprawiona. Przede wszystkim należy pamiętać, że poszkodowany nie ma obowiązku korzystania z rozwiązań, które próbuje narzucić mu ubezpieczyciel. Towarzystwa bardzo często próbują wykorzystywać brak znajomości prawa i brak doświadczenia poszkodowanych w sytuacji szkody na mieniu by maksymalnie zredukować swoją odpowiedzialność za szkodę. Warto wówczas poszukać pomocy np. na stronie Rzecznika Ubezpieczonych. Natomiast w sytuacji, gdy ubezpieczyciel nakazuje zwrot auta zastępczego warto poszukać możliwości najęcia auta w specjalistycznej wypożyczalni, która podstawi auto na pozostały okres likwidacji szkody i w ramach usługi wynajmu uzyska zwrot kosztów za najem auta zastępczego.

8.       Czy ubezpieczyciel może żądać abym wynajął samochód we wskazanej przez niego wypożyczalni, gdy odbiór auta zastępczego możliwy jest jedynie w miejscowości oddalonej od mojego miejsca zamieszkania o 100/200/300 kilometrów?

Ubezpieczyciel nie ma prawa żądać wynajęcia albo warunkować możliwość najęcia auta od skorzystania z usługi wskazanej przez niego wypożyczalni. Takie działanie towarzystwa ma na celu jedynie zniechęcenie poszkodowanego do skorzystania z pojazdu zastępczego. Należy pamiętać, że każdy dzień od dnia szkody, w którym poszkodowany nie zdecyduje się wynająć auta zastępczego pozwala ubezpieczycielowi zaoszczędzić realne koszty, a przy skali działalności towarzystw ubezpieczeniowych można śmiało powiedzieć o zaoszczędzonych setkach tysięcy złotych. W powyższej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest wynajęcie pojazdu zastępczego we własnym zakresie w wypożyczalni świadczącej usługę bezgotówkowego najmu aut zastępczych, która sama rozliczy się z ubezpieczycielem z poniesionego przez poszkodowanego kosztu.

9.       Czy ubezpieczyciel może narzucić poszkodowanemu maksymalną stawkę za dobę najmu auta zastępczego?

Nie. Poszkodowany może wynająć samochód zastępczy w dowolnej wypożyczalni za rynkową stawkę. Stawka za dobę wynajmu pojazdu nie może być wyższa niż stawki oferowane w renomowanych, ogólnopolskich wypożyczalniach. Oznacza to, że ubezpieczyciel nie może narzucać poszkodowanemu swoich stawek najmu. Jeśli np. cena za najem pojazdu kl. D (np. Ford Mondeo, Toyota Avensis) kształtuje się w granicach od 200 do 400 zł brutto, a poszkodowany zdecyduje się wynająć auto zastępcze za kwotę 250 zł brutto to ubezpieczyciel ma obowiązek ten koszt zwrócić. Wszelkie próby narzucenia poszkodowanemu ceny najmu pojazdu klasy D niższej niż rynkowa np. w kwocie 140 zł brutto są niezgodne z prawem. Tym bardziej warto wówczas skorzystać z usług niezależnej wypożyczalni, która przejmie na siebie rozliczenie z ubezpieczycielem.

10.    Ubezpieczyciel poinformował mnie, że mogę wynająć samochód zastępczy tylko na okres tzw. technologicznego czasu naprawy. Co w takiej sytuacji zrobić?

Technologiczny czas naprawy jest czysto teoretycznym wyliczeniem, które nijak się ma do rzeczywistego czasu naprawy. Poszkodowany ma prawo korzystać z auta zastępczego przez cały okres naprawy, cały okres przestoju pojazdu w warsztacie naprawczym. Ograniczanie możliwości korzystania z auta zastępczego jedynie do okresu tzw. czasu technologicznego jest niezgodne z prawem.

11.    Czy ubezpieczyciel może żądać złożenia wniosku o samochód zastępczy bądź czy wynajęcie auta zastępczego jest uzależnione od zgody ubezpieczyciela?

Uprawnienie do korzystania z samochodu zastępczego wynika wprost z przepisów prawa, zgoda ubezpieczyciela nie jest tutaj potrzebna. Inną sprawą jest sposób interpretacji przepisów przez firmy ubezpieczeniowe, które często odmawiają wypłaty odszkodowania za korzystanie z samochodu zastępczego lub refundują ten koszt tylko częściowo wg własnego uznania, niezgodnie z obowiązującymi przepisami. W sytuacji, gdy ubezpieczyciel wprost odmawia „zgody” bądź żąda złożenia wniosku o samochód zastępczy jego działanie ma na celu jedynie opóźnienie i zniechęcenie poszkodowanego do wynajęcia auta zastępczego. Wówczas najlepszym rozwiązaniem jest wynajęcie auta w firmie specjalizującej się bezgotówkowym wynajmie aut zastępczych.

12.    Czy w związku z wynajęciem auta zastępczego bezgotówkowo poszkodowany jest zobowiązany do poniesienia jakichś kosztów?

W przypadku bezgotówkowego najmu auta zastępczego koszt najmu auta obciąża w całości ubezpieczyciela OC sprawcy. Najemca jest jedynie zobowiązany do ponoszenia kosztów bieżącej obsługi auta, tj. kosztu tankowania, opłat za parkingi, drogi płatne, czyli kosztów normalnego korzystania, tak jak w przypadku używania swojego samochodu.

13. Prowadzę działalność gospodarczą i jestem podatnikiem podatku VAT. Kto ponosi koszt

podatku VAT od najmu auta zastępczego?

Podatek VAT od wynajmu auta zastępczego podlega odliczeniu w przypadku, gdy uszkodzony pojazd był wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli samochód poszkodowanego jest wykorzystywany w działalności i przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT, wówczas podatek VAT nie podlega refundacji przez ubezpieczyciela OC sprawcy w ramach odszkodowania, a obowiązek pokrycia koszty podatku spoczywa na poszkodowanym.

14.    Czy z wynajętego auta zastępczego może korzystać tylko poszkodowany czy również członkowie jego rodziny?

Wynajem samochodu zastępczego ma na celu odtworzenie w pełnym zakresie sposobu korzystania z uszkodzonego pojazdu przed szkoda. Oznacza to, że z auta powinny móc korzystać te same osoby, które korzystały wcześniej z uszkodzonego pojazdu, ale jest to tak naprawdę zależne od warunków najmu poszczególnych wypożyczalni.

15.    Czy mogę wynająć auto zastępcze gdy sprawcą szkody był obcokrajowiec lub Polak jadący samochodem zarejestrowanym zagranicą?

Nawet jeśli ubezpieczycielem OC sprawcy nie jest firma zarejestrowana w Polsce to postępowanie likwidacyjne musi być prowadzone w Polsce przez jedną z polskich firm ubezpieczeniowych. Tym samym fakt, że odszkodowanie należne jest od zagranicznej firmy ubezpieczeniowej nie stoi na przeszkodzie wynajęciu samochodu zastępczego.

16.    Miałem szkodę poza granicami Polski czy mogę wynająć auto zastępcze?

Podobnie jak w przypadku kolizji z obcokrajowcem na terenie kraju wypadek poza granicami Polski będzie likwidowany przez Polską firmę ubezpieczeniową. Nie ma zatem żadnych przeszkód aby wynająć auto zastępcze.

17.    Sprawca szkody nie miał ubezpieczenia OC. Czy mogę wynająć auto zastępcze?

W przypadku gdy sprawca szkody nie posiadał obowiązkowego ubezpieczenia OC szkodę można zlikwidować w dowolnym działającym na terenie kraju towarzystwie ubezpieczeń, które z tego tytułu otrzyma refundację z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Tym samym najem pojazdu zastępczego jest możliwy.

18.    Czy ubezpieczyciel może odmówić mi prawa do wynajęcia auta zastępczego z uwagi na rocznik mojego auta bądź niską wartość rynkową przed szkodą?

Wynajem samochodu zastępczego ma na celu odtworzenie możliwości korzystania z samochodu, który został uszkodzony. Rok produkcji uszkodzonego pojazdu czy też jego wartość rynkowa przed szkodą są bez znaczenia dla faktu, że wypadek pozbawił poszkodowanego możliwości korzystania ze swojego samochodu. To ubezpieczyciel jest aktywną stroną postępowania likwidacyjnego i od tego w jakim tempie je prowadzi zależy czas likwidacji szkody oraz okres w jakim poszkodowany zmuszony jest korzystać z auta zastępczego.

Bardzo dziękuję za porady , jestem pewna, że przydadzą się  każdemu.Warto znać swoje prawa!